Yerelsen’den Yeni Kitaplar

Türkiye’nin iş kültürüne ve yerel yönetimine sürekli katkılar sunan Yerelsen, üç yeni kitabı ile bilimsel faaliyetlerini sürdürüyor.  Der Yayınları’ndan çıkan, Yerelsen Başkan Vekili Dr. Mustafa Çöpoğlu, Prof. Dr. Hamza Ateş ve Mücahit Bıyıkoğlu’nun editörlüğünde hazırlanan kitaplar yerel yönetimlere ilişkin yeni düzenlemeleri ele alıyor.

Türkiye’de Değişen Yerel Yönetim Anlayışı

1980’li yıllardan itibaren tüm dünyada giderek etkisini artıran küreselleşme olgusu, toplumsal yapıyı ve beraberinde tüm yönetim mekanizmalarını da etkilemeyi sürdürüyor. Küreselleşme ve beraberinde gelen yeni kavram ve ilkelerle şekillenen yeni yönetim anlayışı; birlikte düzenleme, birlikte üretme ve birlikte yönetme anlayışını uygulamaya yansıtan yönetim birimleri olarak yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılmasını işaret ediyor.

Türkiye’de de özellikle son dönemde küresel gelişmelerle paralel ilerleyen yeni bir reform süreci başlatıldığı gibi, yerel yönetimlerin de temel dinamiklerinde kapsamlı değişimler izleniyor. Büyükşehir belediyelerinin yönetsel ölçeğinin il sınırına kadar genişletilmesi, il özel idarelerinin, köy ve belde belediyelerinin tüzel kişiliğinin kaldırılması, yeni hizmet kuruluşlarının hayata geçirilmesi, ölçek ekonomisi arayışları, belediyelerin kırsal alana hizmet sunma yükümlülüğünün başlatılması, turizm öncelikli büyükşehir alanlarında merkeze uzak ilçelere hizmet götürmede yaşanabilecek aksaklıklar, büyükşehir alanlarında eski köy/yeni mahallelerde yaşanabilecek imar ve planlama sorunları, büyükşehir belediyeleri ve ilçe belediyeleri arasında yaşanabilecek vesayet, merkezileşmenin yerelde vücut bulacağına yönelik endişe ve tartışmalar ise reform sürecinde ayrıca masaya yatırılması gerekiyor.

Yerel Yönetim Reformu Üzerine Üç Eser

2005 yılından başlayarak son düzenlemesi 2014 yılında yapılarak devam eden “Yerel Yönetim Reformu”nu konu edinen eserler, Türkiye’nin son 10 yılında değişen yerel yönetim anlayışını konu ediniyor. Yerelsen’in çeşitli eğitim programları, rapor ve projeleri ile katkı sunduğu bu reform sürecine ilişkin çalışmalar, akademisyen ve yerel yöneticilerin katılımları ile ediyor. Yayınlanan bu üç eser ise sırası ile “6360 sayılı Kanun Ekseninde Yerel Yönetim Reformları”, “Belediye Yönetimi ve Kamusal İlişkiler” ve “Yerel Hizmetler” adları altında üçlü seri kitaplaştırılmış oldu. Yerelsen’in tam destekle katkı sunmaya devam ettiği reform sürecine ilişkin değerlendirme ve akademik çalışmaları içeren eserler hem sürece dair ciddi bir projeksiyon sunarken hem de alternatif çözümler ve katkılar içeriyor.

Birinci Kitap – 6360 Sayılı Kanun Ekseninde Yerel Yönetim Reformları

Editörlüğünü Dr. Mustafa Çöpoğlu’nun yaptığı kitap, üçlü serinin ilk eseri olarak yerel yönetim reformunun arka planını, reformu ortaya çıkaran nedenleri, reformun yasal dayanakları ile yaptığı değişiklikleri, reformla gelen değişim sürecinin yönetimine ilişkin parametreleri, uygulamacıların ve akademisyenlerin reformu değerlendiği anket sonuçlarının analizini kapsamlı biçimde içeriyor.

Kitap genel çerçevede 6360 sayılı kanun ekseninde yapılan düzenlemeleri ve bu düzenlemere dair genel endişeleri tartışmaya açtığı gibi küresel ölçekte değişim gösteren yerel yönetim anlayışı üzerine de önemli tesbitlere yer veriyor. Ayrıca kitapta yasaya dair yapılan analiz ve değerlendirmelerle birlikte uygulama süreçlerine yön verecek proje ve önerileri de içeriyor. Böylece yerel yönetimler ile ilgili kanunun öngördüğü reformların daha verimli bir uygulama alanı bulması hedefleniyor.

Kitap aynı zamanda konuyla ilgili bir anket çalışmasına da yer verirken, bu çalışmanın sonuçlarını detaylı analizlerle okuyucusu ile paylaşıyor.  Kitap içeriğinde öncelikle konunun tarihsel arka planını çeşitli yasal mevzuat ve düzenlemelerle birlikte ele alıyor. Sonrasında 6360 sayılı kanun: il ölçeğinde büyükşehir belediye sisteminin tartışıldığı eserde, yeni büyükşehir modelini, olası sorunları ve yetersizlikleri ve Türkiye’deki büyükşehir belediye sistemini detaylı biçimde tartışıyor. Daha sonra 6360 sayılı kanun ekseninde yerel yönetim reformlarının tartışıldığı kitapta saha çalışmalarına ve yerel yönetim organlarının sorunları ile çözümleri üzerine tesbitleri okuyucusuyla paylaşıyor. Kitabın son bölümünde ise kanunun getirdiği dönüşüm sürecinin nasıl yönetilebileceği tartışılırken 6360 sayılı kanun ile ilerleyen reformlara akademisyerlerin bakışını irdeliyor.

Dr. Mustafa Çöpoğlu’nun koordinatörlüğünde hazırlanan kitap geniş bir bilim kurulunun ve araştırma gruplarının katkılarını içerdiği gibi, çeşitli kademelerden yönetici ile katılımcıların da katkılarına yer veriyor.

İkinci Kitap – Belediye Yönetimi ve Kamusal İlişkiler

Editörlüğünü Prof. Dr. Hamza Ateş ve Mücahit Bıyıkoğlu’nun üstlendiği eser, üçlü serinin ikinci kitabı olarak okuyucularıyla buluştu. Kitapta; mülkî idare ile belediye yönetimi ilişkileri, büyükşehir belediyesi – ilçe belediyesi ilişkileri, belediyelerin mali sorunları ve çözüm önerileri, belediyelerdeki personel sorunları ve çalışma hayatı, belediye şirket ve iştirakleri, belediyelerin imar ve planlama fonksiyonları ile kentsel ve kırsal alan yönetiminde büyükşehir deneyimi de 6360 sayılı Kanun ekseninde ele alınıyor.

Belediye Yönetimi ve Kamusal İlişkiler, 6360 sayılı kanun ekseninde yerel yönetimlerdeki reformları değerlendiren, 10 yılı aşkın bir süredir devam edegelen mahalli idarelerdeki değişimlerin uygulayıcı tarafları akademik camia arasında tartışılma süreçlerini ele alıyor.

Kitap, daha önce bu düzeyde tartışılamamış önemli başlıkları ele alırken, olası çözümler ve alternatif önerileri de yapıcı bir dil ile okuyucusu ile paylaşıyor. Yeni reform dönemi ile birlikte kırsal ile şehir merkezlerinin aynı yerel idari yönetimler tarafından yönetilmesinin olası etkileri, ekonomik ve sosyal yansımaları üzerine tartışmaları toparlayan eserde aynı zamanda reform sürecinin bundan sonraki dönemde nasıl ilerlemesi gerektiğine ilişkin de önemli birçok öneriyi paylaşıyor.

Kitap, birçok akademisyen ve katılımcının konulara ilişkin değerlendirme ile araştırmalarına yer verdiği gibi proje kapsamında gerçekleşen anketlerin sonuçlarını da detaylı analizler ile okuyucularıyla paylaşıyor.

Kitap 7 farklı bölümden oluşurken, Sezai Öztop, Doç. Dr. Mustafa Lamba, Yrd. Doç. Dr. Ülkü Arıkboğa, Önder Kutlu, Selçuk Kahraman, Prof. Dr. Uğur Ömürgönülşen, Mücahit Bektaş, İbrahim Olgun ve Dilek Topçu’nun çalışmalarını içeriyor. Kitapta, mülki idare ve belediye ilişkileri, 6360 sayılı kanuna ilişkin il ve ilçe belediyeleri ilişkileri, yine aynı kanuna ilişkin oluşabilecek mali sorunlar ve çözüm önerileri ile personel sistemi ve çalışma hayatı, belediye şirket ve iştirakleri, imar ve planlama süreçleri ve kentsel ile kırsal alan yönetiminde büyükşehir gibi bir başlıkları tartışmaya açıyor.

Üçüncü Kitap – Yerel Hizmetler

Editörlüğü Prof. Dr. Hamza Ateş tarafından yapılan Yerel Hizmetler kitabı, serinin üçüncü ve son kitabı olma özelliği taşıyor. Çalışmada; sosyal belediyecilik, toplu taşıma ve ulaşım koordinasyon merkezleri (UKOME), altyapı koordinasyon merkezleri (AYKOME), büyükşehir belediyelerinin (su ve kanal idareleri) su ve kanalizasyon hizmetlerinin yürütümü, zabıta, ruhsat ve denetim hizmetleri, itfaiye hizmetleri ile afet ve acil durum yönetimi 6360 sayılı Kanun ekseninde ele alınıyor.

Türkiye’nin özellikle son dönemde yaşadığı kapsamlı dönüşümlerden birini ifade eden “Yerel Yönetimler Reformu”, özellikle şehir ve taşra özelinde birçok değişimi de beraberinde getiriyor. 2012’de çıkarılan ve 2014 yılında uygulamaya geçen 6360 sayılı kanun ise bu konuda en önemli örneklerden biri olarak gösteriliyor. Kanunu ve uygulama sonuçlarını tartışan Yerelsen’in Yerel Yönetim Reformları Değerlendirme Projesi Çalıştayı ise bu süreci gerçekçi ve yapıcı bir dil ile ele alıyor.

Kitap işte bu proje kapsamında gerçekleşen çalıştaylarda ülkemizdeki büyükşehir belediyeleri ile büyükşehirlerde bulunan ilçe belediyelerinin temsilcilerinin yanı sıra, yerel yönetimler konusunda paydaş durumunda olan Devlet Personel Başkanlığı başta olmak üzere merkezi yönetim kurum ve kuruluşları ile bunların taşra birimleri, valilik ve kaymakamlıklar ile Yatırım İzleme ve Koordinasyon Birimlerinden, sendikalardan temsilciler ile gerçekleştirilen oturumlarda yerele yönetim reformlarının felsefesi, nitelikleri ve uygulama sonuçları gibi değerlendirmeleri içermektedir.

Birçok akademisyen ve katılımcının katkıları ile Yerel Hizmetler kitabı toplamda 7 bölümden ulaşıyor. Kitapta 6360 sayılı kanun ekseninde sosyal belediyecilik, toplu taşıma sorunları ve çözüm önerileri, altyapı koordinasyonu, çevre yönetimi, su ve kanalizasyon yönetimi, zabıta ve denetim, afet ve acil durum yönetimi gibi konu başlıkları altında olası sorunlar ve çözüm önerileri tartışılıyor.