Yerelsen’den Yeni Kitap

Yerelsen’den Yeni Kitap Çıktı: “Yeni Sistemde Yerel Yönetimler”

Yerelsen yeni bir kitap çalışması ile akademik faaliyetlerini sürdürüyor. Daha önce özellikle son 15 yılda gerçekleştirilen yerel yönetim reformlarının çeşitli yönlerden değerlendirildiği “6360 sayılı Kanun Ekseninde Yerel Yönetim Reformları Değerlendirme Projesi” adlı projeyi 2016-2017 yıllarında gerçekleştiren Yerelsen, bu proje çerçevesinde, geniş bir literatür değerlendirmesi, yerel yöneticiler ve akademisyenlere yönelik anket çalışmalarının yanı sıra; 2016 yılının son çeyreğinde üç aşamalı olarak Sakarya, Ordu ve Antalya illerinde uygulamacıları, uzmanları, merkezi yönetim temsilcilerini ve akademisyenleri buluşturarak 38’i akademisyen olmak üzere toplam 286 kişinin katılımıyla “6360 Ekseninde Yerel Yönetim Reformlarını Değerlendirme Çalıştayı” düzenlenmişti. Yerelsen proje kapsamında, gerçekleştirilen bilimsel etkinliklere ilişkin nihai çıktıları, “6360 sayılı Kanun Ekseninde Yerel Yönetim Reformları”, “Belediye Yönetimi ve Kamusal İlişkiler” ve “Yerel Hizmetler” adları altında üçlü seri kitap olarak yazılı ve kalıcı hale getirdi.Başta yerel yönetimler olmak üzere doğrudan veya dolaylı konuları tarafları bir araya getirmek suretiyle tartışılmasını sağlayarak, akademik bir analizle birlikte raporlama ve sonrasında oluşan çıktıları karar vericilere ve diğer ilgililere ulaştırma misyonunu da üstlenen Yerelsen, bu çalışmaların kalıcı hale gelmesini önemsemektedir.

2007 yılında yapılan Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini öngören Anayasa değişikliğiyle beraber hükümet sistemi açısından önemli bir adım atılmıştır. Sonrasında 16 Nisan 2017 tarihinde gerçekleştirilen referandum ile Türkiye özgün bir niteliğe sahip Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine kavuşmuştur. Türkiye, sadece yeni bir hükümet sistemine geçmekle kalmamış idari, hukuki, ekonomik ve siyasal boyutlarıyla yeni bir kamu yönetimi sistemine ve yapılanmasına geçmiştir. Hiç kuşkusuz ki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile beraber Türk kamu yönetimi içerisinde öneminin daha fazla artacağı öngörülen yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması Türk siyasi gündemini meşgul edecek önemli konular arasındadır.

Genel olarak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ilgili akla gelen ilk sorular, merkezi yönetim yapısal dönüşümünün nasıl gerçekleşeceği, devletin rolü ve sınırlarının ne olacağı ve merkezi ve yerel yönetimler arasında görev, yetki ve bütçe paylaşımının nasıl olacağı şeklinde idi. Yeni sistemle beraber yerel yönetimler özelinde ise; seçim, temsil, personel niteliği, gelir kaynakları, denetim vb. başlıkların çerçevesi ile birlikte sivil toplum ve diğer kuruluşlarla olan ilişkilerin nasıl gerçekleşeceği cevaplanmayı bekleyen sorular arasında idi. Yeni Hükümet Sistemi ile beraber kurumsal, yetkisel ve mali anlamda yaşanacak değişiklikler sebebi ile bir projeksiyona ihtiyaç duyulduğu gözlemleniyor idi.

Bu ihtiyaca binaen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçiş ile birlikte hem merkezi hem de yerel yönetimlerde meydana gelen ve yakın gelecekte olması muhtemel değişim ve dönüşümlerin çeşitli boyutları ile tartışılarak somut ve uygulanabilir öneriler oluşturmak amacıyla, 2017 yılı sonunda itibaren Yerelsen tarafından “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Merkezi İdare ve Yerel Yönetimlerin Gelecek Projeksiyonu Araştırma Projesi” başlatıldı. Proje kapsamındaki çalışmalar devam ederken yeni hükümet sisteminin hayata geçmesini sağlayacak “Cumhurbaşkanı ve 27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi”nin planlanan tarihten öne alınması, bu Araştırma Projesinin önemini daha da artırmıştır.

24 Haziran 2018 tarihine çekilen seçimden hemen önce, Projenin en önemli kısmı olan “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Merkezi İdare ve Yerel Yönetimlerin Gelecek Projeksiyonu Çalıştayı, iki bölüm halinde, 27-29 Nisan 2018 ve 11-13 Mayıs 2018 tarihlerinde gerçekleştirilmiştir.

Çalıştaya merkezi idare kurumları, Sayıştay, Kamu Denetçiliği Kurumu, belediyeler, işçi ve işveren sendikaları, muhtarlar en üst düzeyde bizzat ya da temsilci göndermek suretiyle katılmışlardır.

Birçoğu alanında duayen olan çok sayıda akademisyenin dahil olduğu Proje, yabancı akademisyenlerin katılımı ile uluslararası bir nitelik kazanmıştır.

Çalıştaylarda, bürokratlar, uzmanlar, ilgili paydaşlar ve akademisyenlerin perspektifinden teorik ve düşünsel açıdan bir rehber oluşturulmaya çalışılmıştır. Proje çıktılarına geniş bir akademisyen topluluğu tarafından son hali verilerek bir Politika Önerileri Raporu hazırlanmıştır.

İşte bu eser, söz konusu projenin en nihai halini ifade etmektedir. Saygın akademisyenlerimizin, Çalıştay çıktılarını akademik bilgileri ile analiz ettiği bu kitap, yeni hükümet sisteminde başta yerel yönetimler olmak üzere idari yapıdaki dönüşümü ele almakta, olası karşılaşılabilecek sorunları çözüm önerileri birlikte ortaya koymaktadır. Yeni hükümet sistemini, bu ölçekte ve denli kapsamlı şekilde irdeleyen ilk çalışmalardan olan bu kitap, başka çalışmalara da kaynaklık edecektir.